donderdag 14 januari 2016

Een nieuw begin voor Levi

Tekst : Lucas 5 : 27 - 32

Lucas 5: 27 - En hierna ging Hij weg, en Hij zag een tollenaar, van wie de naam Levi was, in het tolhuis zitten en Hij zei tegen hem: Volg Mij!
Jezus kwam net als in vele andere plaatsen langs een tolhuis. Wij kennen zoiets wel wanneer we over de Zeelandbrug moesten. Zoals in deze tijd door de Westerscheldetunnel gaan of op de Franse wegen rijden. We komen dan langs een tolkantoortje. Heel vaak realiseren we niet dat daar iemand in zit met een leven, zoals wij zelf. Iemand met een gezin, familie, vrienden en collega’s. Waar wij veel meer mee bezig zijn of we wel voldoende geld bij ons hebben om voorbij het tolkantoortje te komen. Tegelijkertijd vragen we ons af waarom het zo duur moet zijn.



Wanneer we lezen wat er gebeurt in het verhaal van Levi, dan zien we dat Jezus opmerkzaam was. Hij moest voorbij een punt waar Hij geld moest geven om in de plaats te kunnen. Om een bezoek aan een stad, de markt of familie te doen,  had de Romeinse overheid ingesteld om geld af te dragen. Zonder dat er een belang was aan de kant van de bezoeker, zou deze niet zomaar geld geven aan de tollenaar. 

Zo kwam Jezus ook niet zomaar naar de plaats waar Levi als tollenaar aan de weg zat.  Maar Jezus zag niet alleen de ambtenaar in functie, maar Hij zag ook de mens Levi. Een mens, die blijkbaar bezocht moest worden door Jezus. Jezus vertegenwoordigde niet het Romeinse rijk, maar het Koninkrijk van Zijn Vader.

Deze Levi was een zoon van Abraham, zoals we dat ook mogen lezen over Zacheus. Iemand die andere wortels / afkomst heeft, dan dat zijn dagelijkse bezigheden lieten zien. Maar in de ogen van de mensen was hij uitschot. Iemand, die zijn land had verraden en gerekend moest worden onder de ongelovige heidenen. Zo iemand was onrein en daar kwam je niet over de vloer. Dat was het stigma die Levi net als Zacheus met zich meedroeg onder zijn tijdsgenoten.

Het stigmatiseren van mensen is ons niet vreemd. Aanmerken dat er iets aan hen mankeert. Een betekenis van het woord stigma is : schandvlek of brandmerk dat aan een bepaald persoon, een groep personen of aan een zaak wordt gekoppeld. Een stigma kan ook een vooroordeel zijn, waarbij een negatief kenmerk wordt genoemd die zou horen bij de persoon of groep.



Bij Levi zou je kunnen zeggen, dat hij een afvallige was van het geloof en een verrader van zijn volk. Hij werd aangemerkt als iemand die gelijk stond aan iemand, die als een ongelovige en vijand leeft. Zo iemand verdiende het niet om een goed bestaan te hebben. Zo iemand mocht en moest je niet over de vloer hebben. Daar wilde je niet mee geassocieerd worden.

In mijn leven ben ik ook verschillende stigma’s tegen gekomen. Mensen met rood haar, zoals ik vroeger één daarvan was, geeft voldoende om mensen uit hun omgeving van alles hierover te laten zeggen. Het leek wel of zij een legale grond hadden gevonden voor hun gedrag en woorden. Mensen uit een andere land of een bepaald milieu lijken ditzelfde mee te maken en ervaren. Wanneer er een misdaad is gepleegd wordt makkelijk gewezen naar hen.

Zo heb ik zelf ondervonden hoe de politie bij mijn huis kwam en mij en mijn ouders ondervroeg waar ik op een avond was. Er was lood van onze dorpskerk gestolen en ruiten waren ingegooid. Ja er was een rooie gezien en dat zal 'm wel zijn geweest. Met deze aanwijzing kwam de politie met de beschuldiging. Onterecht was ik beschuldigd. 

Levi bevond zich in een arbeidsgroep, die slecht bekend stond om hun gedrag, houding en plaats, die zij innamen naar anderen toe. Hoe makkelijk zou het dan zijn geweest om te zeggen, dat geloof en deel hebben aan de beloften van Abraham hem door zijn eigen toedoen aan zijn neus voorbij gingen. Hij had het niet verdiend. In het hart van velen was hij al een veroordeelde en kenden zij hem de plaats, die God had gegeven niet meer toe. M.a.w. het gevaar is van vooroordeel dat we ons rechtvaardigen en :
-         niet de moeite doen om te onderzoeken hoe het nou werkelijk zit (ogen sluiten)
-         anderen napraten wat zij vinden hoe is het is. (roddel, kwaadsprekerij)
-         niet kijken / onderzoeken waarom iemand zo doet, praat en is. (oordeel)
-         de ander geen kans meer geven en sluiten ons hart af. (geen genade)
-         meer gaan benoemen wat er fout is en zoeken steeds naar bevestiging dat dit zo is. (met de vinger nawijzen)
-         de ander meer zien als een probleem dan als een medemens. (onpersoonlijk)



En dan gebeurt het ongebruikelijke dat Jezus uitgerekend tegen deze man zegt : “Volg Mij.”  Jezus werd gezien als een rabbi, naar de maatstaven van de Joodse cultuur en opvatting van het geloof. Jezus stond in de optiek van de Joodse leiders aan de kant van de gelovigen en het uitverkoren volk van God. Hoe kon deze man tegen zo’n overduidelijk zondig mens zeggen :  “Volg Mij.” Wat Jezus doet is ongehoord. Dit is niet volgens onze opvatting, traditie en de normen die wij hanteren.

Maar wat er dan gebeurt had niemand kunnen bedenken. Deze man, die als een ongelovige leeft, gaat Jezus volgen. Er staat : Lucas 5 : 28 - En hij stond op, liet alles achter en volgde Hem. Als reactie op Jezus, staat hij op en verlaat de plek van zijn inkomsten. De plaats van zijn sociale status. De plaats van een leven, waarbij hij als overloper werd gezien in een maatschappij, dat werd gedomineerd door een ander volk. En hij, Levi, die niet meer meetelde onder zijn eigen volk, ging naar Jezus, Die hem persoonlijk aansprak om te volgen. Deze Jezus, Die hem wel ziet zitten en aanspreekt om met Hem mee te gaan, was voldoende om los te laten, waar hij allang vrij van wilde zijn.

Er gebeurt nog iets bijzonders. God had hem op het oog om deel te krijgen aan de bediening en leven van Jezus. God had hem niet afgeschreven. Levi’s manier van leven was niet te problematisch voor God. Uit al die mensen, die Jezus ontmoet, is er maar één man als Levi. God ziet hem als uniek en onvervangbaar. Hij had door zijn afkomst en volgens Gods eigen plan deel aan de beloften die God o.a. aan Abraham had uitgesproken. Hij zag het hart van deze man, die hunkerde naar aanvaarding, liefde en …. vergeving. Hij kreeg een doel en een plan om voor te leven. Hij werd als het ware uit de goot van de maatschappij door God op geraapt en op zijn geestelijke voeten gezet.

De boodschap van Johannes de Doper om zich te voor te bereiden op de komst
van de Messias hadden velen niet begrepen en ontvangen. Johannes had er op gewezen dat hun manier van leven moest veranderen. Hij had toen Jezus aan de oever van de Jordaan kwam om gedoopt te worden uitgeroepen : “Zie het Lam Gods dat de zonde van de wereld wegneemt.” (Joh. 1:29) Iedereen, die daar was had het kunnen horen en weten. Maar tussen horen en toepassen wat je weet kan een wereld van verschil zitten.



Zomaar los laten wat je al weet en kent. Dat kan behoorlijk eng zijn. Zeker als de geestelijke leiders uit die tijd een uitgesproken mening daarover hebben. Denken voor jezelf was niet toegestaan, je moest volgen wat je geleerd was. Weinigen kregen de toegang tot onderzoek en dan nog hadden zij een leermeester, die de klei van het denken en geloof vorm gaf volgens overleveringen. Het ging niet om jou als individu, maar om het geheel. Een denkwijze die anders was en is dan wat wij in het Westen kennen.

Lucas 5 : 29 - En Levi bereidde voor Hem een grote maaltijd in zijn huis en er was een grote menigte van tollenaars en van anderen, die met hen aanlagen. De situatie lijkt nog meer uit de hand te lopen. Nu is het niet alleen de rabbi en de grote zondaar, maar er ontstond een hele orgie. Zo leek het. Dit was ongehoord, ongepast. Wij zouden zeggen in deze tijd : Hadden ze daar wel een vergunning voor om met zoveel mensen bij elkaar te komen? We kennen de uitspraak : “Brutalen hebben de halve wereld.”  Denken ze nou echt dat ze onder en boven de wet zijn?

Maar de reden waarom Jezus in deze plaats zien we in Lucas 5 : 32  - “Wie gezond zijn, hebben geen dokter nodig, maar wie ziek zijn. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen tot bekering te roepen, maar zondaars.” God was er niet op uit om de wereld en de kroon van Zijn schepping in de gebrokenheid door de zonde, ziekte en dood te laten. Hij wilde Zijn hand uitsteken naar mensen, die het zelf niet kunnen en hebben. Hij wil recht doen aan mensen, die net als wij even kostbaar zijn, maar de boodschap van hoop nog niet hebben gehoord en ontvangen. Jezus had niet alleen Levi op het oog, maar ieder die onder dezelfde omstandigheden verstoken waren van Gods bedoeling met het leven.

Als we rechtvaardig in onze eigen ogen zijn, dan hebben we niemand nodig. Dan lossen we het zelf wel op. Maar als we tot het besef komen dat onze weg op een doodlopende weg is. Dan is er hoop op uitredding mogelijk. Dan beseffen we dat we het zelf niet kunnen. Dit geldt niet alleen voor de ongelovige, maar ook voor ons. Hoe vaak moeten wij de tomtom van ons geloof bij stellen om weer richting te krijgen in ons leven. Daarvoor steekt God ook Zijn hand naar ons uit.

God wil elk mens een nieuw begin geven, een 2e kans. Dat zien we in het leven van Levi en degenen, die in zijn netwerk zitten. Hij was bereid om ja tegen Jezus te zeggen en Hem te volgen. Daardoor konden zijn vrienden ook Jezus ontmoeten.

Elke dag komen er mensen in Nederland bij, die geen netwerk hebben waar zij hulp van kunnen krijgen. Mensen die door omstandigheden alleen zijn komen te staan door problemen, scheiding of als vreemdeling in ons land verblijven. Zij hebben net als Levi en wij recht op een netwerk dat om hen heen gaat staan. Sociale contacten en concrete hulp is vaak hard nodig.

We leven in een land waar niet meer de overheid alles doet, maar juist ons als burgers aanspoort om elkaar te helpen. Een geweldige kans voor de Kerk van Jezus Christus om weer in beweging te komen daar waar we het uit handen hadden gegeven. Een uitdaging om met onze contacten en netwerk aan de slag te gaan uit te reiken naar anderen.



Is het dan niet geweldig, dat Hij door u ook uw netwerk wil aanraken en tot Hem trekken? Mattheus 5 : 16 - Laat zo uw licht schijnen voor de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader, die in de hemelen is, verheerlijken. Levi, beter bekend als Mattheus werd een discipel en later apostel van de Here Jezus Christus, die bereid was om zijn leven te geven voor de boodschap van het Koninkrijk van God. Hij droeg het licht van Gods liefde in zich en deelde dat uit daar waar God hem zond.

Mag God u ook vandaag zenden om een licht te zijn in deze wereld?






Geen opmerkingen: