Heb ontzag voor de Heer

Spreuken  1: 1-7 en 3: 1-7 (NBG)

Spreuken 1 : 1 – 7 : doel van de Spreuken

Het mooie is dat God naast de richtlijnen die wij lezen vanuit de wet in het Oude Testament ook vanuit de lessen in Spreuken aanwijzingen geeft voor het  leven.  Het leven dat niet alleen omvat dat we geloven in God, maar ook ons dagelijks leven waar we het geloof in de praktijk brengen. Toepassen van wat ons geleerd wordt door onderwijs, lezen van de Bijbel en de verkondiging van het Woord.

Salomo zegt dat het wijsheid biedt en een leidraad in het leven. Als we onze weg gaan in deze wereld is het niet altijd makkelijk voor ons als mens om de juiste keuzes te maken in het leven. De lessen die hij doorgeeft lijken wel meer dan ooit actueel te zijn. De onderwerpen zijn ook in deze tijd zeer onder de aandacht in de media, gesprekken en de manier waarop wij met elkaar omgaan.

Salomo zegt in vers 2 en 3 : Ze bieden wijsheid en zijn een leidraad in het leven, verdiepen het inzicht 3 en bevatten wijze lessen over recht, rechtvaardigheid en eerlijkheid. 4 Ze vormen het ongeoefende verstand en geven de jeugd kennis en bezonnenheid. Als er één ding is dat mensen in onzekere tijden en perioden van hun leven willen hebben is houvast / zekerheid. Waar moet ik me op richten als het gaat om het vinden van antwoorden.

Hoe vaak komt het voor  dat we in een situatie komen dat we achter op ons hoofd moeten krabben en denken: Hoe moet dit nou weer? Of het nou gaat om de opvoeding van onze kinderen, of een financieel probleem of relaties of werk, we zijn steeds op zoek naar antwoorden en een manier om goed met iets om te gaan.

Daarin is een verschil in uitgangspunt. Dat merken we in onze maatschappij of het uitgangspunt wel of niet de Bijbel en het geloof in de Here Jezus Christus is. Hoe maken we beslissingen en werken zaken uit waar we verantwoording over hebben als rentmeesters in dit leven die we als mens beslissen. En ook wat zijn onze normen en waarden. Wat vind ik als gelovige volgeling / discipel van Jezus het belangrijkste? 

Daarbij kunnen we ons richten op wat wel en niet kan en wel en niet moet en mag. Maar het antwoord dat wordt gegeven zien we in Spreuken 1: 7 Het begin van alle kennis is ontzag voor de HEER; een dwaas veracht de wijsheid en weigert elk onderricht. Alles valt of staat met of wij vanuit een heilige respect leven met God. En hoe dat in zijn werk gaat lezen we o.a. in Spreuken 3. Daarvan wil ik een start maken door het samen er naar te kijken.

[3] 1 Mijn zoon, vergeet mijn lessen niet, houd in je hart mijn richtlijnen vast. 

Jezus geeft onderwijs aan Zijn discipelen. In de Grote Opdracht uit Mattheus 28: 18-20 spreekt hij over de wijze waarop de discipelen te werk moesten gaan. 18 Jezus kwam op hen toe en zei: ‘Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde. 19 Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, 20 en hun te leren dat ze zich moeten houden aan alles wat ik jullie opgedragen heb. En houd dit voor ogen: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld.’

Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen / discipelen. Daarover had Jezus vanaf het eerste moment met Zijn discipelen gesproken. Het eerste wat Hij tegen hen zei: “Volg Mij”.  Dat is ook de opdracht die zij mee krijgen om door te geven. Mensen oproepen om Jezus te volgen. Hij is de Goede Herder. Jezus spreekt hier met  gezag als van Zijn Vader, zoals Hij dat verwoord in vers 18 “Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde.”

Hetzelfde wat de apostel Paulus verwoord in Filippenzen 2: 9  Daarom heeft God hem hoog verheven en hem de naam geschonken die elke naam te boven gaat, 10 opdat in de naam van Jezus elke knie zich zal buigen, in de hemel, op de aarde en onder de aarde,11 en elke tong zal belijden: ‘Jezus Christus is Heer,’ tot eer van God, de Vader.

Wij zijn als gelovigen en dus ook  als  discipelen van Jezus geroepen om Hem te volgen. “Velen zijn geroepen”;  zegt Jezus  als hij spreekt over gelijkenis van Koninklijke bruiloft.  Niet ieder geeft gehoor aan die roep.  Dat is ook waar Salomo in Spreuken 1:7 voor waarschuwt : veracht de wijsheid en weigert elk onderricht NIET. Handel niet als een dwaas. Als mens horen we veel geluiden om ons heen en merken dat niet alleen het geloof in de Bijbel een stem is in deze wereld, maar dat vele stemmen onze aandacht willen.

Als kind ben ik opgegroeid in Zeeland en mijn ouders bezochten de diensten op zondagmorgen in Vlissingen. Daar heb ik in de zondagschool / kindernevendiensten mogen horen over de verhalen in de Bijbel. Later toen ik tiener was had onze kerk in Oost-Souburg bedacht om de jongeren naast de cathegesatie door de weeks, dat zij op zondag tijdens de dienst een eigen tijd hadden in het clubhuis van de Geformeerde Kerk. Daar spraken we over allerlei onderwerpen die ons als jongeren bezig hielden in het licht van de Bijbel.

Wat mij opviel en nog steeds opvalt is dat vele jongeren wel het Evangelie horen, maar ook de vele stemmen die om hen heen zijn. Die stemmen van deze wereld lijken te werken als een sterke magneet in hun leven. Helaas heb  ik door de tijd heen veel jongeren een andere weg zien gaan dan het geloof en het vertrouwen in de Here Jezus Christus. Meer dan 30 jaar ben ik betrokken bij het jeugdwerk op verschillende plaatsen waar ik in de kerk mocht dienen. Ook van de groep waar ik  mee ben opgegroeid zijn er maar weinig over die nog naar de kerk gaan en actief vanuit hun geloof leven en er voor gaan.

Als we verder lezen wat Jezus zegt in de Grote Opdracht, dan zegt Hij tegen Zijn discipelen: leer hen onderhouden al wat Ik U opgedragen / bevolen heb.  ( vers 19) Zij moeten zich houden aan alles wat Ik u heb opgedragen zegt (Mattheus 28:19 NBV) Dat zal maken dat het leven vanuit het geloof in de Here Jezus Christus ook daadwerkelijk in ons leven zal kunnen functioneren. Het Woord lezen, leven en doen. En dat in een tijd dat juist deze waarheden erg onderdruk staan.

2 Ze vermeerderen de dagen van je leven,   geven je vele jaren van geluk.                                -      

  -  langer leven en geluk

Hier lijkt de wet van zegen en vloek zoals in Deuteronomium 11 weer onder de aandacht van de mensen te komen. De wijsheid die wordt doorgegeven komt van God. God heeft in Zijn wijsheid ons richtlijnen gegeven waardoor wij gezegend zullen worden als mensen. Wil je een gelukkig huwelijk, dan is het kijken en begeren van een andere vrouw uit den boze. De wereld lijkt dit helemaal om te draaien. Wil je gelukkig zijn dan moet je je impulsen volgen en ben jij jezelf tot wet.

Dat is niet alleen op het gebied van omgaan met elkaar en jezelf  zo, maar ook wat waarheid en leugen is. Wat geaccepteerd is en wat verkeerd is. Als je eerlijk bent, omdat je iets gevonden hebt en dat terug brengt naar eigenaar of politie. Heb je de kans dat mensen je verbaasd aankijken of met argwaan wordt bekeken. Dat gebeurde mij toen ik een portemonnee samen met mijn zoon op straat van een jaarlijkse dorpsfeest vond. Deze brachten we naar het politie bereau. Hier werd eerst bekeken of er nog wel wat geld in zat. Want zei de politieagente. Portemonnees worden wel terug gebracht, maar vaak is het geld er al uitgehaald en worden ze leeg  met eventuele pasjes gegeven. De eerlijke vinder heeft zijn vindersloon of wat hij kon gebruiken er al uitgehaald.  Wat zegt dat over de normen en waarden die wij in ons land belangrijk vinden en geaccepteerd vinden?

Jezus zei  toen hij sprak over de Goede Herder, zei Hij :  Ik ben gekomen, opdat zij leven hebben en overvloed hebben. Johannes 10 : 9 Verwoord dat wat Jeremia al eerder zei: Want Ik weet, welke gedachten Ik over u koester, luidt het woord des HEREN, gedachten van vrede en niet van onheil, om u een hoopvolle toekomst te geven. Jeremia 29:11

Motivatie van de Heer om deze richtlijnen in ons leven te geven is vanuit Zijn liefde en heeft ons welzijn op het oog. Het gaat Hem niet om de richtlijnen, maar Hij wil in relatie tot Zijn volk, Zijn kinderen leven. Daarom dat Jezus de verzoening heeft gebracht om de weg te openen naar God toe. Jezus zegt in Johannes 3:16 en 17  Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft. God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gestuurd om een oordeel over haar te vellen, maar om de wereld door Hem te redden. God wil ons een hoopvolle toekomst geven en een leven dat rijk is omdat wij door Hem gekend zijn.

3 Mogen liefde en trouw je nooit verlaten,  wind ze om je hals, schrijf ze in je hart.          

   - liefde en trouw  - maak het zichtbaar - basis van je beslissingen

Als we iets belangrijk vinden schrijven we dat op. Vroeger legden mensen een knoop in hun zakdoek. Mensen schrijven iets op hun hand omdat ze dat niet moeten vergeten en moeten doen. Tegenwoordig is internet een middel waardoor we heel veel zaken die we belangrijk vinden opschrijven en aan elkaar laten weten. Twitter, facebook, blogs, sites. Het gevaar is dat we vergeten dat God ons een mond heeft gegeven om zelf te spreken. Het is krachtig wapen op het moment dat zaken anders gaan dan we zelf willen of het overkomt ons.

Toen Jezus verzocht werd in de woestijn, sprak Hij het Woord van God tegen de satan. Hij weerstond de verleiding die op Hem afkwam door het Woord van God. We zien is dat we het moeilijk vinden om het Woord van God te lezen voor ons zelf. Het is een taktiek van de boze om ons te laten beroepen dat we het te druk hebben of te moe zijn of dat we het te moeilijk

vinden.  Vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan. Mattheus 7:7 Wat wij horen over het Woord van God en ons geloof gaat vaak heel snel verloren in de vele informatie die we op ons afkrijgen of door de problemen die ons zo bezig kunnen houden.

Door er voor te kiezen in je leven om met het Geloof  en  het Woord van God bezig te zijn in gebed, lezen, onderwijs, samenkomen met andere gelovigen, zal je worden opgebouwd. Het maakt je sterker en helpt je God te zoeken op moment dat dat nodig is. Want met de woorden van Psalm 124:8 en 138:8 “Onze verwachting is van de Heer die Hemel en aarde gemaakt heeft, Die trouw houdt tot in eeuwigheid en niet laat varen het werk wat Hij begon.” We zijn aan elkaar gegeven om elkaar aan te moedigen en op te bouwen. Waarom? Om vast te houden aan ons geloof in God en voor ogen te houden dat de Heer trouw is. Hoe? Door te doen van het Woord van God en daardoor dicht bij God te blijven. God is een waar maker van Zijn Woord.

4 God en de mensen zullen je genegen zijn   en je zult waardering ondervinden.               

   - Gunst - waardering

Eén van de dingen die ik merk in het zakenleven dat als je in contact bent met bedrijven en mensen: Je gunst nodig hebt om nieuwe opdrachten binnen te halen. De ander moet het ons gunnen. Een vrucht van dat we zorgvuldig omgaan met onze Liefde voor God. En Hem trouw willen zijn, is dat we merken dat Hij in ons leven zal zegenen. Is dat iets wat wij in ons leven  kunnen bewerken? NEE.  Het is iets wat groeit in ons leven en door God in ons leven wordt bewerkt.  Efeziërs 4:15 dan groeien wij, ons aan de waarheid houdende, in liefde in elk opzicht naar Hem toe, die het hoofd is, Christus.  Wij maken dagelijks keuzes hoe we met dingen, mensen en ons geloof omgaan.  God geeft de wasdom. Hij is Degene die zegent en ons gunst / genade verleent.

Als we ruw zijn in een relatie met iemand, zal dat schade brengen. Als we iemand hebben gekwetst kunnen we dat zo laten omdat we het moeilijk vinden om vergeving te vragen. Waaruit blijkt dat jij er spijt van hebt en goed met de ander wil omgaan. Misschien juist wel op het moment dat je sorry tegen elkaar zegt. Dat er momenten zijn dat je botst is zeker. Elk mens heeft zijn “eigen aardigheden”. Door deze te onderkennen en bij God te brengen en Zijn hulp te vragen zullen we zien dat God aan ons hart en leven werkt.

5 Vertrouw op de HEER met heel je hart,               - vertrouw
steun niet op eigen inzicht.                                      - niet eigenwijs

6 Denk aan hem bij alles wat je doet,                     - betrek God bij alles
dan baant hij voor jou de weg.                               - voorspoed
7 Wees niet eigenzinnig,                                          - niet koppig
maar heb ontzag voor de HEER                               - respect
en ga het kwaad uit de weg.                                   - mijdt het kwaad

Dit stukje uit Spreuken 3  spreekt net als in Spreuken 1 Hebt ontzag voor de Heer. Dat is het thema en doel van Spreuken. De liefde van God wordt zichtbaar in ons leven door de manier waarop wij respect hebben voor Hem, elkaar en onszelf.

Vandaar dat Jezus ook heel kernachtig zei wat belangrijk was voor ons als gelovigen in Mattheus 22 : 35 – 40

35 Om hem op de proef te stellen vroeg een van hen, een wetgeleerde: 36 ‘Meester, wat is het grootste gebod in de wet?’ 37 Hij antwoordde: ‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. 38 Dat is het grootste en eerste gebod. 39 Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. 40 Deze twee geboden zijn de grondslag van alles wat er in de Wet en de Profeten staat.’

In deze preek is een start gemaakt met het kijken naar het boek Spreuken. U mag daar mee verder gaan. Er staan geweldige lessen in die we elke dag opnieuw mogen ontvangen. Door te lezen, bidden en te doen gaan we meer ontdekken hoe rijk het Woord van God is.

Amen.